Trudne doświadczenia – Regolamento

Zobacz video

Napisy w twoim języku zamieszczone są w opcjach odtwarzacza YouTube.

Przeczytaj

Dzieło Ewangelizacji –
Korzenie: Trudne doświadczenia – Regolamento

 

Najpoważniejszy kryzys, który dotknął Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela w początkowej fazie jego istnienia odnosi się do lat 1780-1793. Chodzi tu bowiem o okres, w który obowiązywał Redemptorystów mieszkających na terenie Królestwa Neapolitańskiego, tzw. Regulamin wewnętrzny – Regolamento Interiore. Żeby rozumieć kontekst tego wydarzenia sięgnijmy do początku Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela. Powstało on 9 listopada 1732 roku w miejscowości Scala położonej w górach wznoszących się nad Zatoką Amalfitańską. Jego założycielem był św. Alfons Maria de Liguori, który pochodził z Neapolu. Pierwsi towarzysze świętego Alfonsa pochodzili również z Neapolu. Pierwsze domy, które redemptoryści budowali, budowali na terenie Królestwa Neapolitańskiego. 

Zatwierdzenie reguł naszego Zgromadzenia dokonał papież Benedykt XVI listem apostolskim Ad pastoralis dignitatis fastigium, który został opublikowany 25 lutego 1749 roku. Była to wielka radość dla świętego Alfonsa i również całego Zgromadzenia. Zebrani wtedy redemptoryści na pierwszej kapitule jaka została dokonana w naszym Zgromadzeniu, a mianowicie odbyła się ona w Ciorani w 1749 roku na jesieni. Wybrano ponownie św. Alfonsa tzw. rektorem majorem, czyli przełożonym generalnym Zgromadzenia. Zatwierdzili te reguły dla Zgromadzenia oraz to była bardzo piękna rzecz, podarowali Zgromadzeniu jako wspaniały dar, opiekę Najświętszej Maryi Panny w tajemnicy Jej Niepokalanego Poczęcia, którą wybrano na patronkę Zgromadzenia. 

Jednak te radosne chwile nie były tak w pełni radosne, ponieważ redemptoryści zdawali sobie sprawę, że stają przed drugą bardzo ważną decyzją, a mianowicie decyzją, króla Karola IV, króla Neapolu, ponieważ ich działalność na terenie królestwa Neapolu absolutnie zależała od jego tzw. exequatur, czyli pozwolenia na to, żeby mogli funkcjonować na zasadzie Reguły, która zatwierdził papież Benedykt XIV. Czekali na to około trzech lat. 9 grudnia 1752 roku otrzymują dekret króla Karola IV, który tak naprawdę jest niezgodą na exequatur listu apostolskiego Benedykta XIV, a domom, które istnieją – były 4 na terenie Królestwa Neapolu – daje tymczasowe prawo istnienia. Pozbawia redemptorystów, wtedy tam żyjących możliwości zdobywania różnych dóbr, a równocześnie oddaje ich pod władzę biskupów miejsca, na których mieli oni swoje klasztory. 

Jest to sytuacja bardzo trudna, zwłaszcza rozumie ją święty Alfons, bo zdawał sobie sprawę, że wystarczy kaprys królewski czy jakaś niechęć urzędnika królewskiego, aby Zgromadzenie przestało istnieć, dlatego postanawia przenieś Zgromadzenie na teren Państwa Kościelnego. Tak też się dokonuje. Pierwsza fundacja na terenie państwa kościelnego w miejscowości Sant’Angelo a Cupolo, powstaje w 1755 roku. Z tej fundacji cieszy się papież Benedykt. Na prośbę Alfonsa podejmuje on po raz kolejny próbę zachęcenie Karola IV, aby wydał swoje exequatur na jego list apostolski. Niestety spotyka się również z negatywną odpowiedzią. Sytuacja dla redemptorystów żyjących w państwie Kościelnym jest bardzo klarowana. Żyją regułą papieża Benedykta XIV, która została przez niego zatwierdzona. Dla redemptorystów żyjących na terenie Królestwa Neapolitańskiego i Królestwa Sycylii, czyli tych dwóch królestwa, na których czele stoi Karol IV, sytuacja nie jest taka oczywista i wręcz jest bardzo trudna. 

Międzyczasie dochodzi do takiego momentu ważnego dla naszej historii, że papież, już wtedy Klemens XIII mianuje św. Alfonsa Marie De Liguori, biskupem diecezji Santa Agata dei Gotti. Miało to miejsce w 1762 roku. Święty Alfons próbuje przekonać papieża, że nie nadaje się do tego, ale ostatecznie ulega Ojcu Świętego, przyjmuje sakrę biskupią i udaje się do Sant’Agata dei Goti, aby tam sprawować władzę, rządzić, służyć diecezji, która została mu powierzona. Natomiast pozostaje też ważna sprawa Zgromadzenia. Papież Klemens XII nie chciał, aby Zgromadzenie, które było stosunkowo młode, było pozbawione swojego założyciela i postanawia, że Alfons pozostanie nadal rektorem majorem. W związku z tym zostaje mianowany wikariusz generalny, który będzie w imieniu św. Alfonsa rządził w tym czasie Zgromadzeniem. Tym wikariuszem zostaje ojciec Andrea Villani. 

Historia Zgromadzenia toczy się bardzo burzliwie. Rozwija się ono, powstają nowe klasztory, chociażby na Sycylii, powstały klasztory na terenie państwa kościelnego. Natomiast cały czas jest nieuregulowana sprawa statusu prawnego Zgromadzenia w królestwie Neapolitańskim. Święty Alfons też już ma swoje lata, starzeje się, rozchorował się bardzo. Praktycznie stracił wzrok. W tym czasie trwają różnego typu pertraktacje z królem Neapolu, aby uzyskać zgodę i pada propozycja stworzenia tzw. Regolamnto Interiore – Regulaminu Wewnętrznego, który byłby do zaakceptowania tak przez Zgromadzenie jak i przez króla Karola IV. Decyzja zapadła. Święty Alfons nie jest wstanie prowadzić negocjacji. Również nie czyni tego ojciec Villani, jego wikariusz. A zatem przekazuje święty Alfons negocjacje w zasadzie dając carte blanche dwóm redemptorystom, którzy są konsultorami generalnymi i którzy w imieniu świętego Alfonsa te pertraktacje prowadzą. Tu się okazuję, że ci redemptoryści nie sprostali zadaniu, które im powierzono, wręcz niektórzy historycy określają ich, że zdradzili. Natomiast pozostaje problem w tym, że podporządkowali się oni praktycznie całkowicie sugestiom jakie dawali urzędnicy królewscy, aby tylko uzyskać pozwolenie. Może sugerowali się tym, że zarówno ojciec Założyciel święty Alfons Maria de Liguori, jak i ojciec Villani – wikariusz generalny, nie przywiązywali tak naprawdę większej wagi do tego Regolamento. Uważali oni, że obowiązuje ich reguła papieska, którą chcieli żyć, a Regolamento traktowali jako wydarzenie stricte formalne, czysto formalne, po to, żeby mogli spokojnie istnieć na terenie Królestwa Neapolitańskeigo. Natomiast problem pojawił się wtedy, gdy okazało się, że Regolamento tak naprawdę zmienia zgromadzenie zakonne w stowarzyszenie księży. Pozbawiono czterech ślubów zakonnych, które zwyczajowo redemptoryści składają i składali wcześniej a mianowicie: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa i przysięgi wytrwałości. W to miejsce wprowadzają ślubowanie czystości, ślubowanie posłuszeństwa, w ogóle pomijają ubóstwo, natomiast przysięga wytrwałości jest też pominięta i jest wręcz passus, który mówi, że redemptoryści mogą w każdej chwili i dowolnej porze opuścić Zgromadzenie. Dalej bardzo ważnym posunięciem w tym Regolamento, które wzbudzało wielką kontrowersję, było to, że władza nad Zgromadzeniem przechodziła w ręce biskupów. Czyli nie było przełożonego generalnego, nie było takiego ciała, które by koordynowało, wyznaczało przełożonych, ale władzę nad poszczególnymi domami sprawowali biskupi na terenie diecezji, której te domy się znajdowały. 

Inną sprawą bulwersującą redemptorystów ówczesnych było to, że Regolamento nie wspominało nic o kapitułach, o których konstytucje Benedykta XIV mówiły, że powinny być zwoływane co 9 lat. A zatem nie było też tego najwyższego ciała w zgromadzeniu zakonnym, jakim jest Kapituła Generalna. Słowem można powiedzieć, że to Regolamento zmieniało oblicze Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela. Pojawia się moment taki, w którym możemy zapytać się co się działo po 8 marca 1780, gdy te dokumenty zostały opublikowane. Jak zareagowali na to, nasz założyciel, jak zareagowali inni redemptoryści? Otóż byli oburzeni. Trzeba powiedzieć, że bardzo to bolało, ale też zrozumieli, że znaleźli się w pewnej pułapce, z której nie ma wyjścia. Zgromadzili się na takim spotkaniu formalnym, nie można tego nazwać kapitułą, w Pagani, gdzie w zasadzie przyjęto te Regolamento, ale postawiono 10 takich punktów, które absolutnie były nie do zaakceptowania. 

Tak zaczęła się długa historia, bardzo bolesna zarówno dla świętego Alfonsa, ojca Villaniego i wielu redemptorystów żyjących na terenie Królestwa Neapolitańskeigo związana z tym, że Stolica Apostolska nie akceptowała takiego rozwiązania. Były konkretne reguły zatwierdzone poprzez papieża Benedykta i ostatecznie można było jasno powiedzieć, skoro ktoś tych reguł nie przyjmuje, nie żyje według nich, żyje według jakiegoś regulaminu, który nadał król, taki ktoś nie należy do Zgromadzenia, i stąd powstało to przekonanie, że święty Alfons umarł poza Zgromadzeniem, zresztą jeden, czy drugi wysoki urzędnik watykański, tak o tym też powiedział. Mówi, że Monsignore Alfons znalazł się poza Zgromadzeniem, tak jak i ci wszyscy, którzy żyli na tej regule. Nie mniej jednak starano się cały czas szukać porozumienia. 

Stolica Apostolska 22 września 1780 mianowała dla domów znajdujących się na terenie Państwa Kościelnego, nowego przełożonego, którego nazwano tutaj prezydentem, był to ojciec Franciszek Antonio de Paola. De facto stał się on drugim generałem obok świętego Alfonsa. Pamiętamy, że jest to czas, w którym też umiera święty Alfons – 8 lat później, 1 sierpnia 1787– odchodzi z tego świata. Pozostają bardzo różne sytuacje trudne do rozwiązania i poszukują redemptoryści cały czas porozumienia. Następuje pewna odwilż w relacji Kościół – państwo i to sprzyja temu, że zaczęto mówić o podpisaniu konkordatu. Zaczęto rozpatrywać możliwość jakby zniesienia Regolamento w stosunku do Neapolitańskiej części Zgromadzenia, aby mogła ona przyjąć regułę papieża Benedykta XIV. 

Ostatecznie zażegnanie tego kryzysu następuje na tzw. kapitule pojednania, czyli jednościowej, która miała miejsce w roku 1793 w Pagani. Kapituła ta wybiera nowego generała, zostaje nim ojciec Pietro Paulo Blasucci i zaczyna się nowy etap w historii naszego Zgromadzenia. Bardzo bogate są te doświadczenia i dzieje. Nie jesteśmy w stanie ich tu wszystkich opisać, ale mniej więcej tak to przebiegało. Dziękujemy Bogu za to dobro również przez te trudne historie dokonało w naszym Zgromadzeniu.

Autor: o. Mirosław Grakowicz CSsR

 

---

Muzyka: Follow That Dream by Luca Fraula
Link: https://filmmusic.io/song/5156-follow-that-dream
Licencja: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ 

This post is also available in: English (angielski) Español (hiszpański)